Wino to nieraz pojawiało się na płótnach artystów czy też w innych kreacjach artystycznych – nawet Hannibal Lecter w fimie „Milczeniu owiec” docenił zalety chianti. Już chyba żaden restaurator nie wyobraża sobie karty win bez tej pozycji. Celowo podkreśliłem wcześniej kolor tego wina, bo jeszcze do 1930r. nazwa chianti odnosiła się także do win białych. Dzisiaj pytanie o białe chianti jest uważane za faux pas.
Pomimo swojej sławy i popularności w Polsce, wciąż wymowa nazwy tego wina nastręcza problemów. „Czanti, „szanti” to błędy, które słyszę najczęściej. Kiedyś odebrałem telefon i padła nazwa „sziantaj”. Moja reakcja była błyskawiczna: „Nie mamy w ofercie chińskiego wina”. Dłuższą chwilę zabrało ustalenie, że chodzi właśnie o chianti [wym. kianti].
Najwyższa włoska apelacja
Z jednej strony chianti to wina ciężkie o ciemnym wiśniowym kolorze i bogactwie aromatów, a z drugiej – lekkie, bladoczerwone, o zapachu fiołków i wiśni.
Pod nazwą chianti kryją się setki producentów i tysiące win, a to oznacza ogromną różnorodność stylów i jakości. To, co łączy je wszystkie, to szczep Sangiovese. Sam w sobie dający raczej wina cierpkie. Na szczęście w ramach apelacji dozwolone jest używanie domieszek innych odmian winogron, nawet białych, takich jak Malvasia czy Trebbiano, jednak maksymalnie w 25%. Z jednej strony chianti to wina ciężkie o ciemnym wiśniowym kolorze i bogactwie aromatów, a z drugiej – lekkie, bladoczerwone, o zapachu fiołków i wiśni, nazywane winami stołowymi. Żadnego z tych win jednak stołowym nazwać nie można, bo posiadają status DOCG (Denominazione di Origine Controllata e Garantita). Ta najwyższa włoska apelacja określa dokładne warunki produkcji tego wina, dozwolone odmiany winogron, obszar ich pochodzenia, dopuszczalny zbiór z hektara, sposób i czas dojrzewania, a nawet zawartość alkoholu. Tak więc skojarzenie chianti z winem stołowym może brać się jedynie z faktu, że trunek ten umieszczany jest również w biesiadnych butelkach typu Fiasco – pękatych, z okrągłym dnem i w charakterystycznym koszyczku z plecionki. O ile w XVI w. stosowanie koszyczka do transportu butelek o dużej pojemności było ze względów bezpieczeństwa jak najbardziej wskazane, o tyle w naszych czasach jest to wyłącznie chwyt marketingowy. Od lat 50. ani butelki, ani koszyki nie są już ręcznie wyrabiane. Wino smakuje równie dobrze z butelki w koszyczku, jak i tej zwykłej typu Bordeaux.
Gallo Negro, czyli Czarny Kogut
O wiele wyższy poziom jakości reprezentuje apelacja Chianti Classico i wino z nią związane o tej samej nazwie. W czasach średniowiecza zarówno Siena, jak i Florencja rościły sobie prawa do prowincji Chianti. Miasta postanowiły rozstrzygnąć spór bezkrwawo. Z pierwszym pianiem koguta z obydwu miast mieli wyruszyć jeźdźcy. Miejsce ich spotkania wyznaczałoby granicę wpływów poszczególnych miast. Mieszkańcy Sieny wybrali białego, tłustego koguta, by obudził ich jeźdźca o świcie, a Florencji – czarnego i wychudzonego. Biały kogut zapiał i obudził jeźdźca dopiero gdy zaczynało dnieć, natomiast czarny, wygłodniały kogut zaczął piać już dużo wcześniej w nocy, upominając się o jedzenie. W związku z tym jeździec z Florencji ujechał znacznie dalej, wręcz pod Sienę. W ten sposób większość terenów Chianti przypadła Florencji, a wszystkie wina Chianti Classico są oznaczone symbolem Gallo Nero, czyli Czarnego Koguta.
Czerwone wino i czerwone mięso
Chianti Classico dzięki garbnikom i owocowym nutom doskonale będzie się komponować ze stekami. W połączeniu z czerwonym mięsem i jego strukturą znika wrażenie cierpkości i wino staje się bardziej krągłe w ustach. W kuchni polskiej sprawdzi się do tatara. Zgodnie z zasadą „If it grows together, it goes together”, chianti to również doskonały partner do dań mącznych, jak pizza i makarony, w szczególności podawanych z pomidorowym sosem.
